ile razy
  • osoba ludzka raz jeszcze
    23.03.2004
    23.03.2004
    W kwestii, czy zwrot osoba ludzka jest poprawny, wyjaśniam, że o ile brzmi on dziwnie w języku potocznym (np. w zdaniu: w windzie mieszczą się 3 osoby ludzkie), o tyle jest przyjęty i zrozumiały w filozofii i teologii, gdzie mówi się o osobach ludzkich np. w odróżnieniu do Osób Boskich. Analogiczna uwaga dotyczy więzi międzyludzkich i więzi międzyosobowych. Ponadto trzeba widzieć, że wyrażenie jednostka ludzka ma w filozofii i teologii inny sens niż osoba ludzka.
    Paweł Borkowski
  • małżonek i małżonka
    2.11.2012
    2.11.2012
    Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie: o czyjej żonie mówimy małżonka, o czyim mężu mówimy małżonek?
    Pozdrawiam
    B. Grzelak
  • Padawan
    15.05.2017
    15.05.2017
    Szanowni Państwo,
    w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Zapis liczb
    29.12.2016
    29.12.2016
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie w związku z zapisem liczebników. Czy można mieszać zapis słowny i cyfrowy w różnych kategoriach liczebników, np. Byłem 8 razy pierwszy i 3 razy trzeci? Czy lepiej pisać zarówno liczebniki główne, jak i porządkowe albo słownie, albo cyfrowo?
    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik
  • camping, kemping i kamping
    23.12.2010
    23.12.2010
    Czy rzeczownik kamping – odpowiednik campingu i kempingu – można uznać za poprawny? Ostatnio wersja ta stała się bardzo popularna, jednak nie notują jej żadne słowniki.
    Pozdrawiam.
  • ęsi i am
    4.07.2003
    4.07.2003
    W jednej z odpowiedzi napisał Pan: „Autorzy słowników biorą pod uwagę stopień rozpowszechnienia wyrazu w różnych tekstach i różnych odmianach polszczyzny…”. Chciałbym się dowiedzieć, jak to się ma z rozpowszechnieniem słowa (?) ęsi i am. Według słownika ęsi to „okrzyk dziecka zawiadamiający o potrzebie naturalnej”; tylko nie znam osoby, której dziecko wołałoby ęsi, bo wszyskie raczej wołają am, am (przynajmniej tak wołały dzieci, których ja słuchałem). Jednak to ęsi jest w słownikach, a am nie ma.
    Chiałbym się dowiedzieć, kto wymyślił ęsi i ile razy występuje ono w korpusie, a ile razy am.
  • nazwy serów
    23.03.2004
    23.03.2004
    Czy do serów można zastosować zasady ortograficzne dotyczące pisowni dużą i małą literą, a konkretnie w jakich sytuacjach można pisać nazwy serów dużą literą, np. gouda mascarpone, Ile de France (czy: ile de France?), Beaufort d’Hiver (czy: beaufort d’hiver?), La Cancoyotte? Nie jestem pewna, kiedy mowa o nazwach, kiedy o typach (?), markach (?), jednak w oficjalnych dokumentach dość często ostatnio spotykam się z pisownią dużą literą (np. w dokumentach unijnych określających dopłaty do serów).
  • bus
    10.09.2007
    10.09.2007
    Chcę zapytać o środek lokomocji zwany busem. Słownik ortograficzny podaje dopełniacz busu (jak autobusu). O ile jednak w przypadku autobusu uzus rzeczywiście zgadza się z normą, o tyle zaryzykuję tezę, że większość ludzi (przynajmniej w moim otoczeniu, a jest ono zróżnicowane pod względem zawodowym, wiekowym itp.) mówi wsiadać do busa. Co więcej, forma ta jest używana też w bierniku, np. czekać na busa. Czy jest szansa, że słowniki ją zaakceptują?
  • pisownia liczebników porządkowych
    25.03.2009
    25.03.2009
    Czy w jednym tekście (np. recenzji, artykule) należy liczebniki porządkowe pisać albo za pomocą liczb, albo słownie, czy też można je mieszać? Moja znajoma jest zdania, że nie powinno się pisać raz w latach 80., a raz w latach czterdziestych, tylko trzeba wybrać któryś sposób. Ja zaś stosuję różny zapis, a nawet wolę daty zakończone na -dziestych zapisać słownie, a na -dziesiątych liczbowo (o ile, rzecz jasna, nie występują w jednym zdaniu).
  • pojedyncza czy mnoga?
    5.10.2010
    5.10.2010
    Witam,
    moje pytanie dotyczy liczby rzeczowników oznaczających części ciała, użytych w opisie ćwiczenia: „Dzieci stoją w rozsypce, twarzą (twarzami) zwrócone w tę samą stronę. Unoszą prawą rękę (prawe ręce) i wskazują palcem wskazującym (palcami wskazującymi) nos (nosy). Rozkładają ręce i kręcą głową (głowami) na boki”. Czy w takim opisie powinniśmy użyć liczby mnogiej (bo przecież mówimy o dzieciach) czy liczby pojedynczej?
    Dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego